Je moet ergens een idee vandaan halen over een onderwerp. Maar hoe? Het helpt om eens een paar dagen alles wat je leest, ziet of hoort wat meer aandacht te geven. Hoe brengt iemand anders zijn of haar ideeën onder woorden of in beeld? Waarom spreekt iets daarvan je aan, kun je daar misschien mee aan de slag?

Stap 1

• Volg het nieuws, en kies een foto die je raakt. Kies volledig op gevoel. Wat raakt je?
• Of: kies een willekeurige (zonder er te lang over te twijfelen) auteur die je aanstaat omdat hij of zij geboren is of woont op een plek waar jij wat mee hebt, via de Atlas van de Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren.
• Of: bekijk deze video van Taalbaas Zaïre Krieger die je uitlegt hoe je aan een thema kunt komen als je een maatschappelijk (sociaal/betrokken) of persoonlijk thema wilt;
• Of: verdiep je in het werk van een auteur die je aanstaat, en werk in de lijn met diens gedachten verder. Kies een zin van die auteur (schrijver) die je aanstaat. Bijvoorbeeld, uit Willem Frederik Hermans, Homme’s hoest (1980):
  

  Als ik samen ben met iemand van wie ik denk: met jou zou ik in de hemel willen wezen, ben ik tevreden hier op aarde.

  Of van dezelfde auteur, uit De donkere kamer van Damokles (1958)

  Wat is een held? Iemand die straffeloos onvoorzichtig is geweest.

  Meer citaten van die specifieke auteur (die auteur in het bijzonder) vind je hier.

Stap 2

• Dan komt de volgende stap: waarom viel je oog op dat nieuwtje, die zin, die auteur? Als je die vraag kunt beantwoorden, kun je vandaar naar je onderwerp. Want dat nieuwtje of die zin heeft je op het spoor gezet van iets groters: liefde die de hemel op aarde brengt, roekeloze helden die veel te veel risico nemen en daarvoor toch worden beloond, auteurs die uit het Caribisch gebied komen en over hun band met Nederland schrijven etc. etc.

Vaak helpt het niet alleen te weten wát je gaat schrijven, maar ook waarom. Maar hoe kom je daarachter?

• Dat is heel simpel: gewoon de vraag stellen, en het antwoord daarover opschrijven:
  • Waarom wil ik over dit onderwerp schrijven?
  • Schrijf het antwoord op en stel de vraag nogmaals.
  • Schrijf het antwoord op en stel de vraag nogmaals.
  • Schrijf het antwoord op en stel de vraag nogmaals

Als je het lastig vindt om jezelf te interviewen, kun je het ook door een klasgenoot laten doen. Die klasgenoot zou de volgende vragen kunnen stellen:

• Waarom wil je hier over schrijven?
• Heb je er iets mee omdat je iets hebt meegemaakt, of over gelezen, of ergens gezien?
• Wat wil je ermee zeggen?

Als je gaat nadenken over een onderwerp, kun je ook werelden bedenken die niét bestaan. Het verleden herschrijven, eigenlijk. Een manier om zo’n wereld te bedenken is namelijk je voorstellen dat iets wat al gebeurd is, heel anders had kunnen aflopen. Dan hadden we in een heel andere wereld geleefd, en welke?

• Ter inspiratie een voorbeeldje van de auteur Willem Frederik Hermans, die in zijn boek Ik heb altijd gelijk (1951) over de Tweede Wereldoorlog dit schreef:
  

  “Ik verzeker je, wanneer Duitsland eind 1940 de oorlog had gewonnen – Engeland bezet, Rusland en Amerika te vriend gehouden, een voordelige vrede gesloten, zodat er geen honger zou zijn gekomen in Nederland, dan was hier nu negentig procent nationaal-socialist.”

• Bedenk nu zelf wat uit het verleden anders voor kan stellen, om zo op een onderwerp te komen dat je interesseert.