18 Diagnose
Een diagnose is een beoordeling door een dokter van een zieke patiënt, om vast te stellen welke ziekte de patiënt heeft. Om een diagnose te geven, vraagt een dokter een zieke van alles. De antwoorden geven aan in welke richting de dokter de ziekte moet zoeken. Een dokter kan dingen gaan meten en bekijken om te zien of die richting klopt. Stel dat een patiënt zegt: “Ik ben altijd heel moe”, dan kan een dokter kijken of er wel genoeg ijzer in het bloed van de patiënt zit. Zo niet, heeft de patiënt in ieder geval bloedarmoede. Misschien nog wel meer, en daarom vragen en kijken dokters goed door.
In deze oefening ga jij een diagnose stellen als taaldokter. Je patiënt is ChatGPT. Dat is een chatbot (’taalcomputer’) die antwoorden op vragen kan geven. ChatGPT kan al goed Nederlands schrijven, maar maakt ook fouten. Wat zijn dat voor fouten, waar komen ze vandaan, en wat is er dus (nog) mis met ChatGPT? Je gebruikt jouw eigen taalgevoel om een goede diagnose te stellen, en leert zo wat je zelf allemaal als schrijver al weet en goed doet. Misschien zelfs zonder dat te weten.
De vraag die we ChatGPT voorlegden was: “Kun je een excuusbrief (telaatbriefje)voor me schrijven omdat ik te laat was op school?”. Dit kwam er als antwoord:
Beste [Naam van leraar of schoolleider],
Ik wil mijn excuses aanbieden voor mijn afwezigheid vanochtend en voor het feit dat ik te laat ben op school. Ik weet dat ik mijn verantwoordelijkheden niet heb nageleefd en ik wil mijn excuses aanbieden voor elke ongemak of ongerustheid die ik heb veroorzaakt.
Het was niet mijn bedoeling om te laat te komen en ik wil u verzekeren dat ik er alles aan zal doen om ervoor te zorgen dat dit niet nog een keer gebeurt. Ik waardeer de tijd en moeite die u in mijn onderwijs steekt en ik wil u mijn oprechte verontschuldigingen aanbieden voor mijn gedrag vanochtend.
Ik hoop dat u mijn excuses zult aanvaarden en ik sta tot uw beschikking voor verdere bespreking of uitleg.
Met vriendelijke groet, [Je naam]
- Schrijf een diagnose in 100 woorden waarin je ChatGPT beoordeelt op dit taalgebruik. Je mag op alles letten, maar kies de dingen uit die ChatGPT echt zouden helpen om beter in schrijven te worden.
- Wat zijn dat voor dingen, wat voor soort tips heb je? Schrijf ook daarover 100 woorden.
We stellen bijna dezelfde vraag nog eens: “Kun je een excuusmailtje voor me schrijven omdat ik te laat was op school?”. Toen was dit het antwoord:
Onderwerp: Excuses voor mijn te laat komen op school
Lieve [naam van de docent],
Ik wil mijn excuses aanbieden voor het feit dat ik vandaag te laat ben gekomen op school. Ik weet dat het belangrijk is om op tijd aanwezig te zijn en ik spijt heb van mijn laattijdige aankomst.
Er was een onverwachte vertraging op mijn vervoersmiddel en hoewel ik mijn best heb gedaan om op tijd aan te komen, was het helaas niet mogelijk. Ik wil u verzekeren dat dit een uitzondering is en ik zal mijn uiterste best doen om in de toekomst op tijd aanwezig te zijn.
Bedankt voor uw begrip en ik hoop u snel te zien in de klas.
Met vriendelijke groet, [Je naam]
- Schrijf weer een diagnose in 100 woorden waarin je ChatGPT beoordeelt op dit taalgebruik. Kies weer de dingen uit die het meest zouden helpen om beter in schrijven te worden.
- Wat zijn dat voor dingen, wat voor soort tips heb je? Schrijf ook daarover 100 woorden. Maak daarbij vergelijking met de eerste poging. Wat deed ChatGPT anders/beter doordat we een ‘mailtje’ in plaats van ‘brief’ vroegen?
We probeerden het nog eens, maar vroegen nu: “Kun je sorry zeggen omdat ik te laat was op school?’. Nu kregen we terug:
Een mogelijke manier om je te verontschuldigen voor het te laat komen op school is door te zeggen: “Excuseer me, ik ben te laat vandaag. Ik had problemen met het vinden van mijn weg hierheen en ik ben erg verontschuldigd voor het ongemak.” Of je kunt ook gewoon zeggen: “Excuseer me, ik ben te laat.”
- Schrijf weer een diagnose in 100 woorden waarin je ChatGPT beoordeelt op dit taalgebruik. Kies weer de dingen uit die het meest zouden helpen om beter in schrijven te worden.
- Wat zijn dat voor dingen, wat voor soort tips heb je? Schrijf ook daarover 100 woorden. Vergelijk deze nieuwe tekst met je eerste en tweede poging. Zie je een patroon in de dingen die ChatGPT steeds niet goed doet?
- Wat weet jij als schrijver dus allemaal, wat ChatGPT (nog) niet weet of kan?
