7 Beschouwing
Beschouwen betekent ‘bekijken’. En dat is precies wat je als schrijver in een goede beschouwing doet: je bekijkt eerst zelf een probleem van meerdere kanten, en schrijft wat je hebt bedacht en uitgezocht zo op dat je lezer het probleem ook van al die kanten kan bekijken.
Het beginpunt van het schrijven van een beschouw is een open vraag. Dat is een vraag die je niet meteen met ‘ja’ of ‘nee’ kunt beantwoorden. Een vraag die jou nieuwsgierig maakt, en je lezer hopelijk ook. Bijvoorbeeld een vraag als: ‘Kan een computer als ChatGPT over tien jaar een bestseller in het Nederlands schrijven?’. Op die vraag zijn meerdere antwoorden mogelijk, en in je beschouwing onderbouw je die zo goed mogelijk met kennis.
Omdat je naar kennis hebt gezocht om de vraag te beantwoorden, ben jij als schrijver de expert tegen de tijd dat je al je kennis op gaat schrijven in een beschouwing. Dan komt het moeilijkste deel: de kunst van de beschouwing is dat je je kennis open aan de lezer brengt. Geef de lezer tijd om met je mee te denken, en bewaar je geduld als schrijver: stel eerst vragen, prikkel de nieuwsgierigheid, geef informatie, en biedt dan pas een oplossing of mening op basis van de kennis die je verzameld hebt. Dikke kans dat je de lezer dan meekrijgt.
Voor je begint:
- Wil je eerst meer weten over het genre ‘beschouwing’, kijk dan bij Bruuttaal.
- Wil je een voorbeeld, lees dan deze beschouwing.
Schrijf een korte beschouwing van maximaal 100 woorden:
- maak voor je zelf een invulling van de vraag: ‘hoe kan Nederland kan zich in de toekomst tegen probleem X wapenen?’ Neem een probleem waar je echt wel een mening over hebt: de oplossing weet je eigenlijk al. (Mocht je zelf geen probleem kunnen bedenken, neem dan bijvoorbeeld ‘de komst van ChatGPT’);
- kies twee gebeurtenissen uit de afgelopen tijd die de lezer heel goed over dat probleem X informeren. Welke gebeurtenis geeft de lezer te denken dat Nederland zich hoe dan ook niét tegen probleem X kan wapenen, welke gebeurtenis geeft de lezer te denken dat het wél kan?;
- beschrijf de twee gebeurtenissen; dit is het begin van je beschouwing;
- schrijf een afronding van je beschouwing waarin je laat doorschemeren welke gebeurtenis voor jou het belangrijkst is, en volgens jou aangeeft hoe Nederland zich wel/niet tegen probleem X kan wapenen.
Lees van de Tjechische dichter en immunoloog Miroslav Holub (1923-1998) deze korte beschouwing (in vertaling van Kamiel Vanhole). Wat achtergrondinformatie: een vakgenoot van Holub, Louis Pasteur, ontdekte in de 19e eeuw dat veel ziekten te voorkomen zijn door te pasteuriseren (dat wil zeggen: door voedsel kort te verhitten). Of door mensen te vaccineren. Pasteur ontwikkelde onder meer een virus-vaccin tegen de ziekte hondsdolheid.
- welke gebeurtenissen beschrijft Holub in zijn beschouwing met als doel de lezer te informeren? En waarom juist deze gebeurtenissen?
- geeft Holub als schrijver uiteindelijk een mening, en hoe beinvloedt die mening jou als lezer?
.
Herschrijf nu je eigen korte beschouwing.
- kun je twee gebeurtenissen vinden die nog treffender de informatie over probleem X overbrengen aan je lezer?
- of zijn de gebeurtenissen goed gekozen, maar kun je ze treffender beschrijven?
- en kijk nog eens goed naar de manier waarop je jouw mening geeft, hoe je de lezer laat merken welke gebeurtenis laat zien dat Nederland zich wel/niet tegen probleem X kan wapenen.
Je kunt je beschouwing beoordelen aan de hand van deze deze matrix.
Deze oefening werd gemaakt met de hulp van DiaTaal en is geïnspireerd door Een schrijfexamen dat deugt. Naar een vernieuwd schrijfexamen voor 5 havo.
Meer weten?
- Jan Renkema, ‘uiteenzetting / beschouwing / betoog’, Verwarwoordenboek, https://www.neerlandistiek.nl/2020/10/uiteenzetting-beschouwing-betoog/
- https://www.elkedagboeken.be/dw-b
