• Pak je telefoon en neem een verhaal van een minuut op. Een minuut praten is ongeveer 100 woorden. Het verhaal moet over jouw leven gaan, over hoe jij de dingen ziet. Let op: je hoeft nog niet te rappen! Gewoon vertellen.
• Als je het moeilijk vindt meteen een verhaal te vertellen, antwoord dan op je eigen manier op de volgende vragen:
  – waar erger ik mij aan? (bijv. racisme, nepspullen, plastic afval, zinloze regels etc.)
  – waar zou ik nu het liefste nu willen zijn? (bijv. op reis, in de hemel, in bed, in m’n fantasie etc.)
  – wat zijn mijn eigenschappen? (bijv. gierig, eerlijk, grappig etc.)
  – tussen welke dingen moet ik kiezen in mijn leven? (bijv. school/sport, vader/moeder, kleren kopen/uitgaan etc.)
  – waar ben ik over 10 jaar? Wie wil ik dan zijn? Hoe kijk ik dan terug op waar ik nu ben?
• Vertel hetzelfde verhaal nog 3 keer, en neem ook al die keren op.
  Tip:
  – Doe alsof je hetzelfde verhaal steeds aan iemand anders vertelt. Aan je broer, je moeder of je trainingsmaatje. Dan ga je je verhaal waarschijnlijk steeds iets anders vertellen, en dat kan handig zijn in de volgende stappen.

• Luister alle opnames af en druk op pauze als je hoort dat je zelf lekker aan het vertellen bent. Neem dan de tijd om jouw woorden exact op te schrijven. Druk dan weer op play. Schrijf op deze manier de best vertelde fragmenten uit. Nu heb je een Word-document met de mooiste versie van je verhaal.
• Als je sommige zinnen of woorden nog beter kunnen, pas die gewoon aan. En als er gaten in je verhaal zitten, schrijf die gerust dicht. Nu heb je de tekst waarmee je naar de volgende stap kunt.

• Hak elke zin in stukken van 5 tot 8 woorden en schrijf alle zinnen onder elkaar, met veel ruimte ertussen.
• Kijk naar het laatste woord van elke regel. Is dat een interessant woord? Zo niet: verander het woord, of verander de volgorde van de hele regel tot je een eindwoord hebt dat je bevalt.
• Kijk naar een of meer van deze clips, waarin :
  schrijver Adriaan van Dis de rap voor zichzelf ontdekt

• Zoek bij elk eindwoord een rijmwoord. Misschien kun je zelf op een rijmwoord komen, maar zo niet, dan kun je gebruik maken van speciale rijmwoordenboeken:

– Van Dale
– Nederlands rijmwoordenboek
– Mick’s Rijmwoordenboek

• Probeer al een beetje te kijken of het nieuw gevonden rijmwoord in jouw verhaal zou kunnen passen.

Even een tussenstapje. De meeste mensen kennen eindrijm. Zoals paard rijmt op staart. Maar er zijn meer soorten rijm:

– alliteratie. Dan zijn de eerste letters hetzelfde, zoals in: Wie wil Willem de weg wijzen? Of: Heerlijk helder Heineken.

– binnenrijm. Dan rijmt het midden van het woord: Pak de lepel en de bezem van de zevende veger!

Als je deze technieken toepast, wordt je tekst nog kleuriger en muzikaler. Zo werken rappers ook.
Meer weten? Kijk deze clips van een bekende Nederlandse spoken word artist:

Alliteratie volgens Zaire Krieger:
Rijm volgens Zaire Krieger:

• Schrijf nu tussen elke regel een nieuwe regel met het bijpassende rijmwoord.
• Zorg dat die nieuwe regel ongeveer dezelfde lengte heeft als de regel erboven: 5-8 woorden.
• Gebruik je fantasie bij het schrijven, maar blijf kijken waar de regel erboven en de regel eronder over gaan. Kijk ook of je wat kunt doen met de technieken uit de vorige stap: alliteratie en binnenrijm.
• Zorg dat het verhaal logisch wordt. Wijk niet van je thema af, blijf trouw aan je opzet.
• Als je hiermee klaar bent, heb je een tekst die twee keer zo lang geworden is. Nu het ritme er nog in krijgen.

• Maar eerst ga je verhalen van anderen voorlezen. Kies een van de onderstaande raps en lees ‘m hardop voor:
  – Fresku, Twijfel
  – Staring, Nu baant zich het nat
  – Boef, Sofiane
• Ga nu naar je eigen tekst terug en lees hem hardop voor. Je kunt voor jezelf lezen, of hardop voor iemand die speciaal naar jou luistert, zie maar.
• Luister goed naar het ritme van je woorden. Kun je er een cadans in ontdekken?
  Tip:
  – knip een beat met je vingers of zet een track met een beat op. Kijk of je jouw tekst er op een ritmische manier overheen kunt zeggen.
  – soms is het lastig om zowel te performen als jezelf te beoordelen. Neem jezelf daarom nog eens op op je telefoon en luister het af. Dan hoor je beslist waar de woorden niet op de beat passen.
• Verander overal woorden om het beter te laten lopen. Je kunt de woordvolgorde omgooien, woorden vervangen of zelfs zinnen helemaal herschrijven. Wees niet bang om woorden of regels weg te gooien, het belangrijkste is dat de tekst echt gaat lopen.

Je hebt nu een rap gemaakt, en iets geleerd over verschillende soorten rijm. Maar de essentie (het belangrijkste) van rap is natuurlijk de performance. Dat kunnen we in schrijfakademie-2023.sites.uu.nl helaas niet oefenen. Oefen met elkaar, of thuis voor de spiegel, en organiseer een battle in de klas – dat is misschien het beste idee.

Meer lezen?

• Hannelore Mason: Doe rap je verhaal.