0 - 30 minuten

114 Herstijlen met ChatGPT

Om beter te worden als schrijver, helpt het om goede schrijvers na te doen. Zo maak je je niet alleen hun stijl, maar ook hun manier van denken eigen.

Je wordt er een betere schrijver van, maar het is niet zo gemakkelijk in het hoofd van een ander kruipen. Dus ga je in deze oefening leren hoe een chatbot als ChatGPT je daarbij kan helpen. Een chatbot geeft antwoord op een open vraag van jou. Dat doet-ie op basis van al bestaande teksten. Ook teksten van de schrijver die jij na wilt doen, en dat gaat je dus helpen.

Je gaat populaire Nederlandstalige dichtregels herstijlen door zo goed mogelijk de schrijver na te doen die je bewondert. Kraantje Pappie, Anouk, Mirjam Mous, Marieke Lucas Rijneveld: je kiest zelf in wiens hoofd je kruipt. Je geeft de bestaande dichtregels door het herstijlen een nieuw leven, en wie weet ook wel nieuwe populariteit.

Op veel Nederlandse gebouwen, trappen, bruggen enzovoort staan dichtregels. Die staan daar omdat ze voor veel Nederlanders betekenis hebben. Ze brengen iets belangrijks onder woorden, of zeggen iets op een bijzondere manier. Op de site Straatpoëzie wordt bijgehouden welke dichtregels waar te vinden zijn. In deze opdracht ga je wat bekende regels herschrijven met de hulp van ChatGPT in de stijl van een schrijver die jij graag na wilt doen.

  • Mocht je nog geen account voor ChatGPT hebben, maak dan op https://chat.openai.com/ een account aan. Versie 3.5 is gratis. Je kunt ook voor een andere chatbot kiezen, bijvoorbeeld Llama 2 – Meta AI, of Bloom of Dolly.
  • Kies een gedicht of dichtregels op de site Straatpoëzie. Je kunt ook een van de vier fragmenten hieronder kiezen:
    1. J.C. Bloem: Natuur is voor tevredenen of legen.
      En dan: wat is natuur nog in dit land?
      Een stukje bos, ter grootte van een krant,
      Een heuvel met wat villaatjes ertegen.
    2. Ida Gerhardt: Nooit heb ik wat ons werd ontnomen
      zo bitter, bitter liefgehad.
    3. Hendrik Marsman: Denkend aan Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan,
      rijen ondenkbaar ijle populieren als hoge pluimen aan den einder staan.
    4. Judith Herzberg: Nu alles is zoals het is geworden, nu alles is zoals het is, komt het, hoewel, misschien hoewel, tenslotte nog in orde
  • Geef ChatGPT je eerste opdracht tot herstijlen door een vraag in te typen. Bijvoorbeeld de  vraag: “Herschrijf deze regels van Hendrik Marsman, Denkend aan Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hoge pluimen aan den einder staan, in de stijl van Kraantje Pappie”).
  • Tips en spelregels
    1. Kies een schrijver die nu nog leeft, en die jij heel goed kent. Hoe meer jij zelf weet over de schrijver die ChatGPT voor je gaat nadoen, des te beter kun je verbeterslagen maken.
    2. Geef ChatGPT na je eerste opdracht nog een heleboel nieuwe, net zolang tot je tevreden bent. Hoe beter je opdracht, hoe beter het antwoord van ChatGPT. Een nieuwe opdracht bedenk je door goed naar het antwoord van ChatGPT te kijken. Als die je dit teruggaf toen je vroeg de regels van Marsman te herschrijven:

    Denkend aan Holland, zie ik brede kanalen traag door dat eindeloze vlakke land gaan,
    Rijen van die dunne wilgenbomen als hoge veertjes aan de horizon staan.

    hoe kun je de vraag aan ChatGPT dan nog zo aanpassen dat het antwoord van ChatGPT nog meer lijkt iets wat Kraantje Pappie zelf geschreven zou kunnen hebben? Kraantje Pappie maakt bijvoorbeeld heel vaak off-beat raps, kan ChatGPT dat ook? Vraag: “Herschrijf deze regels van Hendrik Marsman, Denkend aan Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hoge pluimen aan den einder staan, in de stijl van Kraantje Pappie, let op dat je off-beat rap maakt”? Dan geeft ChatGPT dit:

    Yo, denkend aan Holland, de brede rivieren stromen,
    Traag door ’t lage land, zoals we dromen,
    Rijen bomen, slank als hoge pluimen staan,
    Aan de einder, waar we op de beats gaan gaan.

    en is dat beter, of kun je nog betere opdracht bedenken?
    3. Beoordeel wat ChatGPT schrijft op stijl, maar ook op inhoud. Blijft de inhoud van de oorspronkelijke regels bewaard in de herschrijving? Dat is wel de bedoeling, want de populaire dichtregels worden niet alleen om hun stijl maar ook om hun inhoud door zoveel Nederlanders gewaardeerd.

  • Neem nu het resultaat van ChatGPT dat je het beste vond, en herschrijf dat zelf nog één keer. Met alles wat jij zelf weet over de stijl van de schrijver die ChatGPT nadeed, waar is nog verbetering te halen?
  • Schrijf vervolgens op waarom jouw versie nog iets beter is dan die van ChatGPT.
  • Geef vervolgens jouw beste versie aan een klasgenoot en vraag aan die klasgenoot welke schrijver jij aan het nadoen bent geweest. Als die vraag te moeilijk is, vraag dan welk soort schrijver (hip hop artiest, romanschrijver, dichter) je klasgenoot denkt dat je na hebt willen doen. Vraag ze ook waarom ze dat denken, wat in jouw versie doet ze denken aan die bekende dichter, romanschrijver, hip hop artiest?
Zoek een nieuwe oefening
Neem contact met ons op