137 Beleefd reageren
Beleefdheid is ontzettend belangrijk. Als we alles zouden zeggen wat we denken, of als we al onze onvrede, frustratie of woede niet zouden filteren, zou menselijk contact snel verharden, en de wereld uiteindelijk onleefbaar worden. Maar beleefd zijn is niet altijd gemakkelijk.
In deze oefening ga je een beleefde reactie schrijven op iets wat er gebeurt. Beleefdheid is dan niet ‘vriendelijk doen omdat het zo hoort’, maar is een manier van reageren waarbij je rekening houdt met dat je niet alles weet, of zelfs kunt weten. Door beleefd te zijn stel je je oordeel uit.
Stel, je hebt je fiets naar de fietsenmaker gebracht, en die is niet goed gerepareerd. De fiets gaat de dag dat je hem opgehaald hebt alweer kapot. Dus je bent boos – of minstens sacherijnig – en je gaat weer terug naar de fietsenmaker.
Je kunt dan de zaak binnenstormen en de fietsenmaker uitschelden, maar dat heeft twee nadelen:
1. die zal jou niet (graag) meer helpen
2. grote kans dat je tegen de verkeerde staat te schelden.
Want:
1. je weet niet waardoor de fiets is stuk gegaan
2. het is onwaarschijnlijk dat de fietsenmaker opzettelijk de fiets onvoldoende heeft gerepareerd, want een fietsenmaker die dit doet verliest snel klanten.
3. het kan allemaal stom toeval zijn.
4. het kan aan de fietsenfabriek liggen, die – alweer per ongeluk – een ondeugdelijke fiets hebben afgeleverd.
Als je bedacht hebt dat dit allemaal zou kunnen spelen, wat zouden dan goede zinnen zijn om je gesprek met de fietsenmaker mee te beginnen?
- Schrijf ca. 4 zinnen op. Benoem ook kort wat er mis is met je fiets.
In het middenstuk van het briefje bespreek je een aantal mogelijke redenen. Je verkent als het ware wat je niet weet, aan de hand van de volgende punten:
– Wat zou er technisch aan de hand kunnen zijn?
– Zou jij zelf iets hebben gedaan of nagelaten waardoor de fiets nu stuk is? Waarom mogelijk wel, of juist niet?
– Was er iemand bij toen de fiets stuk ging? Hoe gebeurde het? Wat kun je daaruit (mogelijk) afleiden?
– Wat waren jouw verwachtingen van de eerdere reparatie?
– Was de prijs van de reparatie redelijk ten opzichte van wat er gerepareerd is?
- Schrijf dit op in ca. 12-15 zinnen
Verzin iets waardoor voor de derde keer jouw fiets kapot is. Hij was al kapot, hij werd gemaakt, ging weer kapot, werd weer gemaakt (zie de vorige stap), en nu is hij alweer stuk!
- Je bent erachter gekomen dat het een hele gemene fietsenmaker is, die expres fietsen kapot laat gaan. Schrijf voor die situaties een briefje van c. 8 zinnen.
Vergelijk de drie briefjes met elkaar.
– op welke manier geef jij in brief 1 de fietsenmaker het gevoel dat jij echt wel een serieus probleem hebt waar zij snel iets aan moet doen?
– op welke manier laat jij in brief 2 toch nog iets van ruimte voor je eigen onzekerheid over wat er precies aan de hand is?
– op welke manier blijf jij nog beleefd in briefje 3, en waarom?
- Schrijf een korte reflectie van ca. 8-10 zinnen waarin je deze drie vragen bespreekt.
Pak nogmaals de drie briefjes, en denk na over de volgende vragen:
– Ben je helemaal eerlijk geweest in alles wat je schreef?
– Zo niet, waar niet?
– Zo ja, door welke keuzes te maken in het woordgebruik heb je je woede/verontwaardiging/frustratie beleefd vormgegeven?
– Is beleefd zijn een vorm van liegen? Goed of slecht?
Discussiëer met elkaar hierover